TIJD VOOR OVERGAVE
VERHUISD ZIJN NAAR Kreta betekent ook interesse hebben in de plaatselijke gewoontes en dus ook de religie.
De heilige week voor Pasen op Kreta betekent elke dag een kerkdienst in de Grieks-Orthodoxe kerk hier in het dorpje. Het is Goede Vrijdag. De kerkklokken beieren en roepen mij. Ik loop omhoog naar de kerk in het centrum van het dorp hoog op de berg. Het evangelie wordt gelezen. Ik hoor het resoneren van de stemmen, het lezen van het evangelie, de wierook. Ik zie de vrouwen in de kerk naast me en voor me. Eerbiedig en ook weer niet, er wordt gepraat en gegroet. Kinderen komen huppelend binnen, kussen de iconen en huppelen weer de kerk uit. De deuren staan open: spelende kinderen, pratende, lachende volwassenen, optrekkende brullende motoren. Deze buitengeluiden vermengen zich met de geluiden hier binnen in de kerk. Daar klinkt de tekst die ik niet versta. Door de aanhoudende klank van het reciteren kan ik niet denken en raak ik bijna in een trance. Dat voelt voor mij niet prettig.
Gelukkig is de dienst afgelopen en ik loop naar buiten. Ik voel de wind op mijn huid, hoor de vogeltjes fluiten en wandel naar beneden naar huis. Ik kom weer tot mezelf.
Wat maakt dat ik me niet kan overgeven aan die trance-achtige gebeurtenis?
Het heeft met mijn bewustzijn te maken. Ik wil me overgeven. Maar niet tot elke prijs. Mezelf verliezen is niet hetzelfde als overgave.
Wat is overgave?
Nadat je met man en macht geprobeerd hebt om een situatie te controleren en het lukt niet, kun je jezelf toestaan om je niet meer te verzetten, te vechten of te vluchten. Soms lijkt het of overgave hetzelfde is als opgeven.
Maar het is niet opgeven, het is overgeven.
Aan wie en aan wat dan?
Je geeft je wil over, je zelfbeschikking. De sturing van: ideeën waar je graag aan vasthoudt, behoeftes, controle over de tijdlijn, je verwachtingen. Je geeft het over aan een hogere macht, en die is tegelijk van jezelf. Ben je dan wel machteloos? Bevind je je alleen maar in on-macht? Nee zeker niet.
Overgeven is niet iets passiefs.
Het is eerder een bewuste keuze om de situatie niet meer te willen controleren. Controleren is wat het ego wil. Niet willen controleren is meer. En het is willen in de vorm van overgeven, loslaten… dus wel willen, maar dan anders…
Nu zijn er mensen - en ik ben er zeker ook één van - die het gemakkelijker vinden om zich over te geven aan de schoonheid en de zachtheid van de wereld dan aan de weerbarstigheid van de omgeving. Daar heb ik in mijn vorige posts al over geschreven.
Het kopen van een huis, of een auto hier op Kreta is niet heel gemakkelijk. De bureaucratie en de gemakkelijkheid in het omgaan met afspraken is wel even wennen als je uit Nederland komt. Ik probeerde op allerlei manieren duidelijkheid en controle te krijgen over bovengenoemde situaties. Ik werd ongeduldig, boos, verdrietig etcetera. Dan merk ik dat dat allemaal niet helpt, en dat ik me maar beter kan overgeven aan de Kretenzische cultuur. Overgeven dus omdat ik de dingen niet naar mijn hand kan zetten. Wat een ego-oefening is dat!
En nu ik dit schrijf komt er een ander woord in me op:
Berusten.
Wederom een actief werkwoord. Rust vinden in. Ik wordt niet onmachtig gemaakt maar kies ervoor om erin te berusten. Mijn ego mag rusten en zich overgeven aan een hogere macht. De een noemt het het Lot, Karma, God, spel van de engelen, of toeval. Voor mij is die hogere macht aanwezig en zijn de dingen niet toevallig. Als ik me overgeef aan de schoonheid en de liefde die me omringt dan ervaar ik dat als vanzelfsprekend. Ik besef de grootsheid van dit alles. Maar ook als ik me kan overgeven aan een lastige situatie is de hogere macht aanwezig. Dan komen de oplossingen soms uit onverwachte hoeken. Beter en anders dan ikzelf had kunnen regelen.
Nu weer terug naar Goede Vrijdag. Christus werd boos op zijn vader. Waarom hebt gij mij verlaten? Daarna kon hij zich berustten in zijn lot en maakte de weg vrij voor het wonder der opstanding met de woorden: ‘Vader in uw handen leg/beveel ik mijn geest` Hij gaf zijn ego over.
‘Uw wil geschiedde’ is een overgave-moment. En dat gebeurt niet zonder dat het IK daar helemaal bij is. Het is een actieve wilsbeschikking. Geen trance waarin het ik zich oplost.
Heel dubbel eigenlijk: Je geeft je over. En tegelijkertijd ben jij er helemaal bij om te ontvangen.
Een wilsmysterie dus.